Meest gestelde vragen LUKUMI/SANTERIA deel 4

8. VRAGEN OVER VOOROUDERVERERING

Wat is voorouderverering?

voorouderverering is een systeem van rituelen en aanroeping van overleden verwanten. Voorouderverering is gebaseerd op de overtuiging dat de geesten van de doden blijven bestaan, en invloed hebben op het lot van de levenden. Voorouderverering wordt over de hele wereld gepraktiseerd inclusief Nederland. Denk maar aan de katholieke kerk op 2 november waarbij mensen naar de begraafplaats gaan en bloemen en kaarsen op het graf leggen, of 4 mei met dodenherdenking waarbij er bloemenkransen en kaarsen worden gelegd. Vrijwel in ieder cultuur bestaat er een vorm van voorouderverering.

a. Hoe begin ik met het eren van mijn voorouders?

Dit staat misschien buiten het onderwerp - het eerste wat je moet doen is om ze te indentificeren en achter hun naam te komen. Veel mensen die toetreden in religieus systeem waar voorouders belangrijk zijn, zijn zich er niet van bewust dat we in leven zijn vanwege de acties van degene die voor ons zijn gekomen, die ons onze genen hebben gegeven. Daarom, zou je er even voor moeten gaan zitten om op papier een simpele stamboom te maken. Er zijn veel websites en services beschikbaar op het internet waar je je familielijn kan opzoeken en onderzoek kunt doen naar je familiestamboom zowel ook als bij de gemeentelijke archieven.

Vindt een plek in je huis waar je een klein altaartje kunt opzetten voor je voorouders. Het kan ook op de grond zijn. En plaats er dingen die ze representeren of als symbool kunnen staan voor wat ze waren. Dit kunnen bijvoorbeeld foto's zijn van je overleden dierbaren maar hoeft niet perse zo te zijn. Men kan ook bloemen neerzetten en voedsel en drank offers en kaarsen branden op het altaar. Wanneer men een grote maaltijd maakt is het de gewoonte om als eerste een beetje voor de voorouders neer te zetten alvorens het aan de levenden te serveren. Voedsel/eten wordt meestal aan de doden geserveerd op een bord/kopje met een barst of stukje eraf.

b. Wat is een boveda?
Een boveda is een spirituele altaar, die nooit op de vloer is en bedekt is met een wit laken, met glazen water erop. Één, zeven of negen glazen meestal, en vaak ook spullen die gewoontelijk behoren tot het spiritisme.

c. Wat is het verschil tussen een Egun altaar en een boveda?
Egun zijn familieleden die overleden zijn (bloedlijn), zoals bijvoorbeeld je betovergrootmoeder. Een boveda is meer een altaar voor spirituele gidsen en geesten die niet gerelateerd zijn aan je familie of genen.

d. Wat is een Egun stok?
Een lange ingewijde houten stok, staf of tak, meestal ten grootte van jezelf, is wat gebruikt wordt om ceremonieel je voorouders op te roepen en hun zegeningen te vragen.

e. Als nu sommige voorouders 'slecht' waren, moet ik die dan ook eren?
We zijn hier niet om de acties van onze voorouders te veroordelen. Ze hadden alle gebreken die ieder mens heeft, en sinds ze nu overleden zijn, zijn ze niet meer op aarde. We bidden voor de elevatie van al onze doden en doordat te doen, leren wij om minder oordelend te zijn in het leven.

f. Wat als ik geen Afrikaanse voorouders heb? Hoe eer in Europese, inheemse indianen, Aziatische etc.. Voorouders?
Vindt voorwerpen die symbolisch zijn voor hun geloof en cultuur en plaats ze op je altaar. En plaats voedsel en drankoffers die ze zouden hebben gegeten of gedronken wanneer ze nog leefden. Volgens wetenschappers stamt de mensheid af uit Afrika. Als we onze genen ver genoeg achterhalen dan heeft iedereen technisch gezien uiteindelijk één dezelfde oorsprong.

g. Wat is een "misa" of spirituele mis?
Een seance (bij spiritisme) waarbij mediums te samen komen om bepaalde kwesties, te maken met onze overleden familie en spirituele gidsen, op te helderen/behandelen.
Misa protocol:
Men draagt meestal witte kleding en hebben hun hoofd bedekt.
Houd je voeten op de vloer. Zit nooit met je enkels of benen gekruist, dit omdat je anders dan de "flow" stopt of blokkeert.
Bij een mis zal men naar de tafel lopen om zichzelf schoon te maken op het juiste moment. In de volgorde waar men zit en niet op volgorde van leeftijd. Tegenover geesten/de doden zijn er geen 'meerderen' of 'minderen'.
Wanneer men uit de stoel opstaat legt degene iets op de stoel voor hem in de plaats.
Niemand draagt Elekes/ de Lukumi kralenkettingen tijdens de mis. Als je ze om hebt, haal ze af en berg ze op, op een veilige plek.
Houd er rekening mee dat je bij de mis blijft totdat het is afgelopen, het is niet een goed idee om weg te gaan voordat alle geesten hebben gesproken, iedereen zich heeft schoongemaakt en de afsluitende gebeden zijn voorgelezen. Er zijn ilés die niet het spiritisme beoefenen, omdat spiritisme niet een Lukumi traditie is. De Lukumi traditie heeft zijn eigen rituelen en ceremonies voor Egun. Echter veel ilés doen veel met spiritisme omdat het mediumschap hiermee goed ontwikkeld kan worden als voorbereiding op initiatie in Lukumi.

9. LUKUMI BIJEENKOMSTEN OF RITUELEN DIE OPEN ZIJN VOOR PUBLIEK.

a. Waarom hebben jullie drumsessies?
Om voor de Orishas te spelen, of voor Egun omdat zang en dans beide gebeden zijn. Ook om de Orishas uit te nodigen om op aarde te komen en met ons te spreken via/door hun "paarden" (santeros die via trance de Orisha door kunnen geven).

b. Wat is een bembe, tambor, guiro, of fundamento drumming? Zijn ze verschillend?
Er zijn verschillende soorten drumsessies:
Guiro - één conga drum, 3 shekeres en een bel.

Bembe -Drie conga drums -grote midden en kleine een koe-bel en soms een shekere.

Fundamentele batá (ingewijde Aña drums) - Iya, Okonkolo. Itotole, en een achere (maraca) alleen op religieuze ceremonies bespeeld door aña priesters.

Aberikula - niet ingewijde batá drums gebruikt in een religieuze setting of daar buiten (jazz & rumba).
Beide (fundamentele en aberikula) hebben een bepaalde volgorde.

Oro seco - geen zang

Oro cantado - salutatie van ouderen en groeten van de drums door priesters.

Gedurende deze twee fasen van de ceremonies is het niet de bedoeling dat er gedanst wordt. Beide delen van de ceremonie zijn gericht aan de Orisha en zijn een vorm van gebed.

Wemilere - open dans festival

Een bata drummer mag/kan geen ingewijde aña drum aanraken voordat zijn handen in een ceremonie zijn "gewassen", (een ceremonie die gedaan wordt ter toetreding tot de broederschap) omdat de ingewijde Aña drums ook Orishas zijn.
Sommige mensen geven Egun feesten waarbij muziek gespeeld wordt ter ere van de voorouders. Dit kunnen ook liederen voor Egun in Lukumi/Yoruba bevatten, liederen in Lukumi/Yoruba voor de Orisha en ook muziek uit andere etnische achtergronden.
Andere drumsessies en muziek:
Er zijn ook feesten voor de Ibeji en feesten met drums voor orisha.
Soms maakt men muziek (rumbas) na religieuze ceremonies.
Er zijn veel Lukumi invloeden in moderne (pop)muziek en latijns amerikaanse muziek. Artiesten zoals Celia Cruz die geen priesteres was, zong modern aangepaste versies van religieuze liederen en Orisha muziek. Er is ook een hip-hop groep die zich Orisha noemen, zij eren hun Lukumi wortels in een moderne stijl. Verder vindt de braziliaanse Samba, de Rumba, Salsa, merengue, Yambu, Guaguanco, columbia etc.. Zijn wortels/oorsprong in afrika.

c. Zal ik in trance raken?
Dat is betwijfelend als je niet geïnitieerd bent. Maar het is voorgekomen. Meestal bij mensen die iets gedaan hebben wat ze niet hadden moeten doen, zoals vlak vóór de drums gaan dansen. Het is beter om achteraan te blijven en te observeren. Je zou de energie in de zaal moeten kunnen voelen terwijl de muziek speelt.

d. Hoe leer je die liederen?
Rituele zang wordt geleidt door de Akpwon in een roep en respons formaat. Er zijn verschillende cd's te koop in de platenzaak met Lukumi religieuze muziek, maar de beste plek om ze te leren is in je ilé, en bij religieuze evenementen.

e. Wat betekenen die liederen?
Het zijn lofliederen aan verschillende Orishas, liederen die ze oproepen om op aarde te komen.

f. Wat voor betekenis heeft dans?
De dansen zijn rituele invocaties van de orishas en beelden elementen van de karaktertrekken en essence van de orishas uit.

g. Hoe leer ik die dansen?
Door te kijken of door lessen te nemen. Woord van waarschuwing- mensen die niet zijn geïnitieerd zouden niet vlak tegenover de drums mogen dansen, tijdens een religieuze bijeenkomst. Dit is gereserveerd aan alleen geïnitieerde priesters.
De dansen geleerd in danslessen, zijn voor optredens. Er bestaat niets dwazer dan mensen die een paar orisha danslessen hebben gevolgd en dan op een tambor klaar staan om op te treden. Men begrijpt niet wat het doel van de dans is. Wat het eren van de orisha is en de priester voor te bereiden een weg open te maken om bezit genomen te worden van die Orisha. (in trance raken).

h. Wat moet ik aantrekken voor een bembe?
Je hoeft niet in het wit, tenzij het op de uitnodiging specifiek is vermeld. Als je bij een bembe bent, heb dan iets bij je om je hoofd te bedekken. Vrouwen moeten rokken dragen tot minstens over de knie en geen laag uitgesneden decolletés. Mannen moeten ook netjes voor de dag komen, dus niet alleen in een hempje, en niemand zou in het zwart moeten komen.